ဦးသိန္းစိန္ ခရီးစဥ္အတြင္း ၿဗိတိန္ အစိုးရ ဖိအားေပးခံရ

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခ်ိန္၌ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား အေပၚ အေလးေပး ေဆြးေႏြးရန္ ၿဗိတိန္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးတို႔အား ၿဗိတိန္ပါလီမန္ အမတ္မ်ားက တုိက္တြန္း ေျပာၾကားလုိက္သည္။

ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ လန္ဒန္ၿမိဳ႕သို႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ယမန္ေန႔က ေရာက္ရွိခ်ိန္တြင္ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီေရး အတြက္ ၿဗိတိန္ ပါလီမန္ရွိ ပါတီေပါင္းစံု စုဖြဲ႔ထားသည့္ All-Party Parliamentary Group(APPG) က ေၾကညာခ်က္ ထုတ္၍ ေျပာၾကားလုိက္ျခင္းျဖစ္ သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈဆုိင္ရာ ျဖစ္စဥ္အေထာက္အထားမ်ားကို မၾကာေသးခင္က လက္ခံရရွိိထားေၾကာင္း၊ ထုိမွတ္တမ္းမ်ားထဲတြင္ ကေလးစစ္သား စုေဆာင္မႈ၊ ခ်င္း တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားအေပၚ ဘာသာေရးခြဲျခားမႈ၊ ဘဂၤါလီ(မြတ္စလင္)မ်ားအေပၚ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈမ်ားပါ၀င္ၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း အစိုးရ စစ္တပ္၏ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ စုအေပၚ က်ဴးလြန္ေသာ ရာဇ၀တ္မႈဆိုင္ရာ အေထာက္အထားမ်ားလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း APPG ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထား သည္။

ၿဗိတိန္အစိုးရသည္ ျမန္မာအစိုးရ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေဆာင္လာမႈမ်ားအေပၚ ေထာက္ခံသည္မွာ မွန္ကန္ေသာ္လည္း စိုးရိမ္စရာ ျပႆနာမ်ားစြာ ဆက္လက္ ရွိေနေသးၿပီး ထို ျပႆနာမ်ားကို ျမန္မာအစုိးရက လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားေၾကာင္းလည္း APPG က ဆုိသည္။

ဖက္ဒရယ္ ဒီမုိကရက္တစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုတခု အခုိင္အမာေပၚေပါက္ေရး စစ္မွန္သည့္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား စတင္ရန္လုိအပ္ေနၿပီး လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အာမခံခ်က္ရခ်ိန္မွသာ ႏုိင္ငံတကာက ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းလုပ္ ေဆာင္ သင့္ေၾကာင္းလည္း ၿဗိတိန္အစုိးရကုိ APPG က သတိေပးထားသည္။

အဓမၼ ျပဳက်င့္မႈ၊ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာအၾကမ္းဖက္မႈ ကဲ့သုိ႔ေသာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား အဆံုးသတ္ေရး၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္း သားမ်ား လႊတ္ေပးေရး၊ ျမန္မာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုလံုး သက္ေရာက္မႈ ရွိေစသည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ေဖာ္ေဆာင္ေရး စသည့္ အဓိကက်ေသာ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ သက္ဆုိင္သည္မ်ားကို ဦးသိန္းစိန္အား တုိက္တြန္းသင့္ေၾကာင္း APPG ဥကၠ႒ Baroness Kinnock က ေျပာဆုိသည္။

“ဦးသိန္းစိန္ကုိ ဒီမုိကရက္တစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး သမားလုိ႔ ေျပာဖုိ႔ကေတာ့ ေစာလြန္းပါေသးတယ္”ဟု သူက ဆုိသည္။

ျမန္မာအစုိးရ၏ ကတိမတည္မႈမ်ားကို ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရသည့္အတြက္ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အာမခံခ်က္ မရဘဲ ကုန္သြယ္ေရး ဆိုင္ရာမ်ားကို ၿဗိတိန္အေနျဖင့္ တုိးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ရန္ မသင့္ေၾကာင္းလည္း Baroness Kinnock က ၿဗိတိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ ကင္မရြန္း ႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ၀ီလ်ံဟိတ္ဂ္ကို သတိေပး တိုက္တြန္းထားသည္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ ၿဗိတိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးတုိ႔ႏွင့္ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီအေရး၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ အကူ အညီ ေပးေရး ဆိုင္ရာမ်ား ေဆြးေႏြးရန္ ရွိေၾကာင္း ႐ုိက္တာ သတင္းတပုဒ္က ဆုိသည္။

ၿဗိတိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ မစၥတာ ေဒးဗစ္ကင္မရြန္း အေနျဖင့္မူ ယေန႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ေတြ႔ဆံုမည့္ အခ်ိန္တြင္ လူ႔အခြင့္ အေရး ဆိုင္ရာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဖိအားမ်ား ရွိေနေၾကာင္း ၿဗိတိန္သတင္းစာမ်ားက ေရးသားၾကသည္။

ယခု ဦးသိန္းစိန္ ၏ ၿဗိတိန္ ခရီးစဥ္သည္ ၂၅ ေက်ာ္ ကာလအတြင္း ဦးေန၀င္း ၿပီးလွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အျမင့္ဆုံး တာ၀န္ရွိသူ တဦးေနႏွင့္ ပထမဆုံး အႀကိမ္ ခရီးစဥ္ ျဖစ္သည္။

စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္သည္ ရာစုႏွစ္၀က္ေက်ာ္ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ကို အဆံုးသတ္ၿပီး စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္လာသည့္အတြက္ အေနာက္ႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ခ်ီးမြမ္းမႈကို ရေနသူလည္း ျဖစ္သည္။

ယမန္ႏွစ္က ၿဗိတိန္သို႔ လာေရာက္လည္ပတ္ခဲ့သည့္ အတုိက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ေနအိမ္ အက်ယ္ ခ်ဳပ္က လႊတ္ေပးၿပီး ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ခြင့္ ျပဳခဲ့ျခင္းကိုလည္း ႏုိင္ငံတကာက ဦးသိန္းစိန္ကို ခ်ီးမြမ္း ၾကသည္။

သို႔ေသာ္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားကမႈ ႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ေနမႈမ်ား ဆက္လက္ရွိေနသည့္ အတြက္ ဦးသိန္းစိန္အား ဖိအားေပးရန္ သက္ဆုိင္ရာ အစုိးရမ်ားကို တိုက္တြန္း ေျပာဆုိေနၾကသည္။

အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ Human Rights Watch – HRW အဖြဲ႔ကလည္း ၿဗိတိန္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ ကင္မရြန္းအေနျဖင့္ ျမန္္မာသမၼတႏွင့္ေတြ႔ဆံုခ်ိန္တြင္ ဖိႏွိပ္သည့္ ဥပေဒမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား က်န္ရွိေနမႈ၊ ႏုိင္ငံတြင္း မြတ္စလင္ လူနည္းစုမ်ားအေပၚ တရားမဲ့ျပဳက်င့္ေနမႈမ်ား စသည့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဖိအားေပးသင့္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းထားသည္။

ယေန႔တြင္ ၿဗိတိန္ပါလီမန္ေရွ႕၌ Avaaz ေခၚ ကမာၻတ၀န္း လႈံ႔ေဆာ္ေရး အုပ္စုကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းက တုိင္းရင္းသား လူ နည္းစုမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအဆံုးသတ္ေရး လူ ၁ သန္းနီးပါးက လက္မွတ္ထုိး ေတာင္းဆုိမႈကို ေဖာ္ျပ၍ ရ၀မ္ဒါ ႏုိင္ငံ ကဲ့သုိ႔ မျဖစ္ေစေရး ဆႏၵျပ ဖိအားေပးသြားမည္ဟုလည္း သိရသည္။

Avaaz သည္ ကမာၻ တ၀န္းက ျပည္သူ႔ခြန္အားျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ သက္တမ္း ၅ ႏွစ္ရွိ ကမာၻလံုး ဆုိင္ရာ အင္တာနက္ ကြန္ရက္ လႈပ္ရွားမႈ အဖြဲ႔ ျဖစ္သည္။

ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး႐ံုးမွ ေျပာခြင့္ရသူတဦးက“က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၈ လတာကာလအတြင္း သိသာတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အသိအမွတ္ျပဳခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူအုပ္စုခ်င္း အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈနဲ႔ မြတ္စလင္ ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈေတြက အလြန္စုိးရိမ္စရာ အေျခအေနထိ ျမင့္တက္လာေနတယ္”ဟု ေျပာသည္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ ၿဗိတိန္ႏွင့္ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံမ်ား ခရီးစဥ္ကို ဇူလုိင္လ ၁၄ ရက္ေန႔က စတင္ခဲ့ၿပီး ယမန္ေန႔က လန္ဒန္ၿမိဳ႕သို႔ ဆုိက္ေရာက္ခဲ့ကာ ၿဗိတိန္တြင္ ၂ ရက္ၾကာ ေနထုိင္မည္ျဖစ္ၿပီး ျပင္သစ္ႏုိင္ငံသုိ႔ ခရီး ဆက္မည္ျဖစ္သည္။

ၿဗိတိန္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ မစၥတာ ေဒးဗစ္ ကင္မရြန္းသည္လည္း ယမန္ႏွစ္က ျမန္မာႏုိ္င္ငံသုိ႔ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ အတြင္း ပထမဆံုး ၿဗိတိန္ အႀကီးအကဲအျဖစ္ သြားေရာက္ခဲ့သည္။

ဧရာ၀တီ